Kuching/Iban Longhouse

Kuching/Iban Longhouse 20-24 juli ‘13

Vanuit Ambon vlogen we via Jakarta en Kuala Lumpur naar Kuching. Na deze lange dag met drie vluchten waren we blij dat we ‘ s avonds in het hotel aankwamen.
De volgende dag zijn we Kuching gaan verkennen. Kuching is de hoofdstad van Sarawak (een van de twee provincies van Maleisisch Borneo) en staat bekend als een van de aantrekkelijkste steden van Zuidoost Azie. De Sarawak rivier deelt de stad in tweeen. Ons hotel had een ideale ligging dichtbij het historisch centrum en Waterfront Promenade (een boulevard midden in de stad langs de Sarawak rivier). Er waren koloniale shop houses, een chinees gebied met tempels en winkeltjes en een indisch gebied met winkeltjes en een grote moskee. Ook was er een court house en een postkantoor die uit het koloniale tijdperk stamden. Er heerste een relaxte sfeer. De volgende dag zouden er festiviteiten plaatsvinden vanwege de viering van 50 jaar onafhankelijkheid. Er werd hard gewerkt om alles klaar te maken. We zouden maar een volle dag in Kuching zijn. We besloten om vanaf het water met een bootje Kuching te bekijken om zo een goed overzicht van de stad te krijgen. We hadden geluk dat we het hele bootje voor ons alleen hadden (samen met de stuurman uiteraard). We zagen het moderne, ronde parlementsgebouw, de Istana (residentie van de gouverneur van Sarawak), de Nationale Moskee, traditionele Maleise houten huisjes en veel kleurige boten. Ook ‘s avonds hebben we nog even over de boulevard geflaneerd en weer eens een keer op een terrasje gezeten. In Java en Ambon waren we die niet tegengekomen.
De volgende dag zijn we op tijd vertrokken. We zouden naar een Iban Longhouse gaan en daar overnachten. Onze gids voor de komende twee dagen was David. Hij haalde ons op en het bleek dat we weer met zijn tweetjes waren en een heel busje tot onze beschikking hadden. Op weg naar de Iban gingen we eerst naar Semonggoh waar een Orang Utan opvangcentrum is. Rond 9.00 ‘s morgens zou daar de voedertijd plaatsvinden en met een beetje geluk zouden we enkele orang utans te zien krijgen. Dit kan echter niet gegarandeerd worden omdat deze dieren semi-wild leven. Gelukkig hebben we er vier gespot, waarvan een met een baby. Het alfa-mannetje kwam helaas niet! Vervolgens gingen we dan echt op weg naar de Iban. De Iban-stam is een van de grootste stammen uit Sarawak. Het zijn voormalige koppesnellers (headhunters), maar daar is nu gelukkig geen sprake meer van ☺. Er leven nog enkele Iban dorpsgemeenschappen in traditionele longhouses. Een longhouse is een houten huis gebouwd op palen. Onder het dak wonen 20-30 gezinnen. Een binnenshuis doorlopende veranda dient als gemeenschappelijke ruimte en werkplaats. Hier komen de deuren van de privevertrekken op uit. In deze longhouses delen gezinnen lief en leed met elkaar. Om naar hun plantages te varen, de kinderen naar school te brengen et cetera (of om toeristen op te halen) gebruiken de Iban nog steeds zelfgebouwde boten met buitenboordmotor (longboats). Onderweg stopten we in Serian om bij de dagelijkse, lokale markt inkopen te doen voor het avondeten en het ontbijt van de volgende morgen. Ook stopten we om een peperplantage te bekijken. We leerden hoe pepers worden verbouwd en geteeld en wat het verschil in totstandkoming van de witte- en zwarte peper is. We hebben onderweg eveneens heerlijk geluncht en aldaar konden we inkopen doen voor de gezinnen van de longhouse waar wij te gast zouden zijn. Ons longhouse bestond uit 28 gezinnen. Het was de bedoeling dat we voor alle 28 gezinnen iets mee zouden nemen. In het winkeltje waren ze hier (uiteraard) op voorbereid en konden we zout, koffie e.d. in kleine verpakkingen kopen. Na een autorit van ongeveer 5 uur (door prachtige groene landschappen) kwamen we aan bij een rivierbank van de Lemanak rivier. Vanaf hier werden we stroomopwaarts met een longboat vervoerd naar de longhouse waar wij te gast zouden zijn. Vanwege de lage waterstand moesten de stuurman en zijn bootvrouw geregeld het water in om de boot weer in dieper water te duwen. De natuur onderweg was overweldigend mooi! Dwars door de jungle varen, de wind door je haren voelen en zulke mooie natuurschoon om je heen! Onbeschrijflijk! We genoten dan ook volop van dit uurtje varen. We werden, toen we vanuit de boot naar de longhouse liepen, voorop gegaan door een van de bewoners die op een gong sloeg, zodat iedereen wist dat er nieuwe gasten waren. Bij de ingang van de longhouse werden we getrakteerd op een glaasje rijstwijn (traditioneel drankje). We konden onze spullen in een van de privevertrekken zetten en werden kort rondgeleid door het huis. Vervolgens gingen we met een aantal bewoners thee drinken. In een longhouse hebben ze geen stoelen en tafels. Alles gebeurt op de grond. Er wordt dan ook in het hele huis op blote voeten gelopen. Na de thee zijn we zelf de longhouse en de omgeving gaan verkennen. We zagen een aantal vrouwen die bamboe aan het bewerken waren of van deze bewerkte bamboe matten aan het vlechten waren. Ook zagen we veel dieren vrij rondlopen. Aan het water hebben we op een boomstam even heerlijk gemijmerd over deze bijzondere ervaring, midden in de jungle. Ondertussen had David, onze gids, een maaltijd voor ons bereid. In het privevertrek waar wij te gast waren, hebben wij deze overheerlijke maaltijd met veel lokale ingredienten (‘s morgens gekocht op de markt) op de grond opgegeten. Later kwamen de bewoners/familie er ook bijzitten. Na het eten was het tijd voor het officiele gedeelte van de dag. Eerst kregen we weer een glas met rijstwijn! In een longhouse is altijd 1 man ‘de Chief’. De zoon van de Chief hield een welkomstoespraak. Ook de Chief zelf was aanwezig. Met een traditionele dans in traditionele kledij van de Iban werden de nieuwe gasten (wij en nog een nederlands- en australisch meisje) welkom geheten. We moesten hierna ook nog zelf meedansen (met een hoofddeksel van de Iban op). Vervolgens mochten we de cadeaus aan de Chief overhandigen. Deze cadeaus werden meteen over alle 28 gezinnen van de longhouse verdeeld. Aan de zoon van de Chief gaven we nog een shirt van het Nederlands elftal. Hij was hier erg blij mee! Ondertussen was onze slaapplek voor de nacht klaargemaakt. We zouden slapen op een matras op de veranda onder een klamboe. Omdat we niet precies wisten hoe laat de generator uit zou gaan, hebben we ons al vrij snel klaargemaakt voor de nacht. Er waren gelukkig speciaal voor de toeristen westerse toiletten gemaakt en je kon je er evt. ook douchen. Nadat we van het ‘sanitaire gebouw’ terugkwamen hebben we nog even gezellig gekletst op de veranda met een aantal andere gasten en Johannes ook met enkele bewoners van de longhouse. Het Malei lijkt veel op Bahasa Indonesia. Je kon merken dat de bewoners van de longhouse het fijn vonden om met een bezoeker te communiceren. Met de meeste toeristen kunnen zij waarschijnlijk niet/nauwelijks communiceren. Er waren nog steeds vrouwen bezig met het klaarmaken van de bamboe en het vlechten ervan. Zij gingen hiermee door totdat de generator werd uitgezet (door de Chief of zijn zoon?). Dit was het teken dat iedereen moest gaan slapen. We hebben best lekker geslapen met op de achtergrond de geluiden van de jungle. Al vroeg in de morgen werden we wakker door de hanen en door de bewoners die al uit vissen/op jacht gingen. Zij moesten wel langs onze slaapplekken lopen, aangezien wij op de gemeenschappelijke veranda sliepen. We hadden wel geluk dat er op het moment dat wij er waren maar een aantal andere gezinnen/koppels als gast op bezoek waren. Er werd ons verteld dat de hele veranda wel eens vol met toeristen lag. We waren al vroeg op en na het ontbijt, wederom erg uitgebreid (met bami, nasi en pisang goreng) hebben we nog een laatste rondje om het gebied van de longhouse gelopen. Bij de longhouse hoorde ook een katholieke kerk waar we nog even naar zijn gaan kijken. Vanaf hier had je een mooi uitzicht op de longhouse. Hierna lieten enkele bewoners nog een hanengevecht zien (gelukkig zonder de mesjes) en mochten we het ‘blowpipe’ schieten uitproberen. Dit lukte ons beiden al best goed! Vroeger werd de ‘blowpipe’ gebruikt voor de jacht en om tegenstanders uit te schakelen. In het pijltje werd daarvoor gif gedaan. Na dit alles namen we afscheid van de gastvrije mensen van de longhouse en mochten we weer een mooie tocht over de rivier door de jungle maken. Doordat we dit keer stroomafwaarts gingen, liep de boot niet zo vaak vast. Na de boottocht stond ons weer een lange autorit van 4-5 uur te wachten. Toen we op het einde van de middag terugkwamen bij het hotel hebben we heerlijk bij het zwembad gelegen, nagenietend van deze bijzondere ervaring die we voor geen goud hadden willen missen. Je leert zoveel van de gebruiken en gewoonten van de mensen als je daadwerkelijk een dag en nacht bij ze verblijft! Het contrast was wel heel groot toen we terugkwamen in ons chique hotel. De ene nacht slaap je op een matrasje onder een klamboe op een veranda midden in de jungle. De volgende nacht slaap je in een super de luxe hotelkamer waar zelfs rozenblaadjes in het bad op je liggen te wachten☺! De nacht in de jungle was echter wel de meest bijzondere! De volgende dag zouden we weer vroeg uit de veren moeten om onze vlucht naar Mulu (eveneens in Sarawak, Maleisisch Borneo) te halen!